Nasz serwis używa plików cookies, aby lepiej spełniać Państwa wymagania. Szczegółowe informacje o plikach cookies można znaleźć w naszej Polityce Prywatności. Kontynuując przeglądanie serwisu bez zmian ustawień przeglądarki akceptują Państwo zapisywanie plików cookies.

Polska wersja językowa Angielska wersja językowa Niemiecka wersja językowa

Ścieżka poznawcza Drawnik

Ścieżka poznawcza Drawnik ma długość 4 km. Poprowadzona jest w pewnej odległości od Drawy jej prawym i lewym brzegiem. Ścieżka przedstawia historię terenu wokół Drawnika, zwraca uwagę na rośliny i zwierzęta związane z Drawą. Jedna z tablic opisuje zagrożenia dla przyrody rzeki wywołane czynnikami antropogenicznymi. Nie zabrakło również opisu jak mądrze i bez szkody dla przyrody uprawiać turystykę w Drawieńskim Parku Narodowym. Czas przejścia: ok. 2 h.

  • Drawa w Drawniku

    Drawa jest lewobrzeżnym dopływ Noteci, mającym  ok. 200 km długości, 3300 km2 powierzchni dorzecza. Początek bierze k. Połczyna Zdroju, uchodzi do Noteci poniżej Krzyża.  Nazwa rzeki jest stara i zagadkowa, według językoznawców wywodzi się jeszcze z czasów indoeuropejskiej wspólnoty językowej (od rdzenia dreu - 'spieszyć się, biec'): identyczną nazwę nosi jeden z większych dopływów Dunaju. Drawą na wysokości Drawna przepływa w ciągu sekundy średnio 10 m 3 wody, na wysokości Kamiennej - już 15 m3, a u ujścia do Noteci, w Drawinach - ponad 20 m3. Przeciętna amplituda stanów wody w ciągu roku wynosi ok. 40-50cm. Charakter rzeki jest bardzo zróżnicowany: od leniwych odcinków w szerokiej dolinie (np. Prostynia-Rościn), po fragmenty o dużym spadku, bystrym prądzie i kamienistym dnie - przypominające rzeki podgórskie. Bardzo interesująca jest przyroda rzeki: zróżnicowanie charakteru cieku odzwierciedla się w zróżnicowaniu roślinności wodnej i fauny ryb. Poszczególne odcinki reprezentują krainy pstrąga, lipienia, brzany i leszcza.  W rzece żyje blisko 30 gatunków ryb. Najpospolitsze są jednak na wszystkich odcinkach rzeki: płoć, okon, kiełb, krąp, kleń, piekielnica i miętus. Do najbardziej interesujących ryb Drawy, choć nielicznie w niej występujących, należą: troć, pstrąg, strzebla potokowa, głowacz białopłetwy i certa. Do niedawna rzeka słynęła szczególnie z lipieni, dorastających tu do dużych rozmiarów. Na odcinku poniżej Kamiennej do lat 80-tych odbywały tarło łososie, po wyginięciu tego gatunku podjęto w 1995 r. próbę wsiedlenia go na powrót do Drawy.  W rzece żyją także związane z czystymi wodami: krasnorost Hildenbrandtia rivularis (czerwony nalot na podwodnych kamieniach), gąbki i mszywioły, na płytkich rozlewiskach podwodne łąki włosieniczników, jeżogłówek  i rdestnic. Na odcinku chronionym w granicach Parku Narodowego można obserwować naturalne procesy kształtujące przyrodę rzeki i jej doliny, np. obrywy i osuwiska na zboczach, kształtowanie koryta rzecznego pod wpływem drzew przewróconych w nurt.

    Czystość wód Drawy pod względem większości parametrów fizykochemicznych mieści się w granicach tzw. i klasy czystości wód. Jednak zawartość fosforanów  (wynik niedostatecznego oczyszczenia ścieków komunalnych oraz spływów z rolniczych części zlewni) i stan sanitarny rzeki (zawartość bakterii typu kałowego) nie pozwalają na zakwalifikowanie  jej wyżej, niż pogranicze II i III klasy.

    Jako szlak żeglugowy rzeka była używana od XIV w. Już w 1662 r. umacniano brzegi, oczyszczano rzekę z  pni i pogłębiano ją na dawnych brodach. W 1700 r. wożono rzeką miód z Drawska do Frankfurtu. Żegluga przetrwała aż do II wojny światowej, najdłużej na odcinku Krzyż-Osieczno. Snuto też projekty przedsięwzięć inżynieryjnych, które miały zmienić Drawę w drogę wodną z prawdziwego zdarzenia. W 1708 r. powstał projekt szlaku żeglugowego Drawa-Rega, istniały też plany połączenia kanałem Drawy z Iną. W 1875 r. planowano gigantyczne przedsięwzięcie budowy drogi wodnej Warta-Odra przez Drawę, Inę i jez. Dąbskie.  Od XVIII w. rzeka była wykorzystywana na szeroką skalę jako szlak spławu drewna pozyskiwanego z lasów Puszczy Drawskiej.

    Rzeka jest wykorzystana również do celów hydroenergetyki: pod koniec XIX zbudowano karbidownię w Kamiennej, później przerobioną na elektrownię wodną. W 1916 r. powyżej Prostyni  (poza Parkiem) powstała druga elektrownia wodna Borowo. W latach 40-tych istniały plany budowy kaskady zakładów hydroenergetycznych (Barnimie, Zatom, Moczele, Mostniki wraz z  istniejącą elektrownią Kamienna). Do przedsięwzięcia nie doszło. W 1974 r. utworzono krajobrazowy rezerwat przyrody „Drawa” o pow. 522 ha, obejmujący odcinek doliny od jez. Dubie  do elektrowni Kamienna, a w jego ramach 10 obiektów objęto ochroną ścisłą. Rezerwat był modelowym przykładem koegzystencji turystyki wodnej i ochrony przyrody. Po 1990 r. rezerwat wszedł w granice DPN.
  •   Historia terenu wokół Drawnika

    Dzisiaj pozostały tylko ruiny po nieistniejącej osadzie nad Drawą, zwanej także przez jakiś czas Drawskim Młynem. Nazwa pochodziła od  funkcjonującego w tym czasie młynu wodnego. W średniowieczu był tu bród, przebiegała tędy tzw. droga marchijska - droga historyczna prowadząca z Nowej Marchii w głąb państwa krzyżackiego. W XIX w. istniały dwa młyny i gorzelnia.

    Na północ od ruin, w lesie jest wzniesienie - prawdopodobnie dawne grodzisko. Obok niego ukryty w zaroślach zniszczony cmentarzyk ewangelicki. Po południowej stronie drogi znajdują się ruiny dworku i resztki założenia parkowego. W nim kilka egzotycznych gatunków drzew (np. orzech włoski, jodła kaukaska i dąb błotny), a także pomnikowa lipa drobnolistna (435 cm obw.) i wiąz górski (365 cm obw.). Nieco na południe od resztek parku, na skarpie doliny Drawy rośnie buk o obwodzie 432 cm.
  • Oczyszczalnia ścieków

    W grudniu 1992 roku nastąpił rozruch techniczny miejskiej oczyszczalni ścieków w Drawnie, zarządzanej przez Urząd Miasta i Gminy Drawno. Jest to oczyszczalnia typu mechaniczno-biologicznego. Oczyszczalnia przyjmuje max. 500m3 ścieków na dobę. Dzięki oczyszczalni ścieki komunalne z miasta Drawna nie są zrzucane do jeziora Dubie, z którego wypływa Drawa, tak jak to odbywało się przed jej wybudowaniem.
    W bezpośrednim oddziaływaniu na wody Parku znajdują się miejscowości: Drawno, Mirosławie, Tuczno, Człopa, Drawsko Pomorskie, Złocieniec, Czaplinek.
    Szczególne zagrożenie dla rzeki stanowią ścieki poprodukcyjne prowadzone z gorzelni w Niemieńsku,  ścieki bytowo- gospodarcze z rejonu dawnego ZR Podegrodzie, szamba z prywatnych gospodarstw. Bezdyskusyjny pozostaje fakt bezpośredniego wpływu zanieczyszczeń wszystkich rodzajów na tereny objęte przez nas ochroną.

    Ścieki spływające z naszych domów  zwane bytowymi lub komunalnymi oraz ścieki pochodzące z zakładów przemysłowych niosą ze sobą zawsze mniejszy lub większy ładunek zanieczyszczeń. Nieczyszczone trafiają do naszych rzek i jezior, powodując śmierć wielu organizmów czy to z nadmiernego użyźnienia, czy skażenia, a z czasem powolną zagładę zbiorników wodnych itp. Głównie za sprawą nadmiaru, tzw. biogenów –związków azotu i fosforu oraz agresywnych chemikaliów. Wiadomo, że rzeki są bardziej odporne na zanieczyszczenia niż jeziora. Aby zmniejszyć skutki naszego bytowania, ważne stają się prawidłowo funkcjonujące oczyszczalnie ścieków. Mechaniczno- biologiczna oczyszczalnia ścieków łączy cechy oczyszczania mechanicznego oraz naturalnych procesów biologicznych.

    W mechanicznym oczyszczaniu biorą udział zazwyczaj grube sita i kraty zatrzymujące różne śmieci powrzucane do ścieków. Zawiesiny nieorganiczne tj. piasek, drobiny popiołu, żużlu i rudy oddziela się w odkrytych zbiornikach, zwanych osadnikami.

    Oczyszczanie biologiczne, polega natomiast na stworzeniu jak najlepszych warunków dla rozwoju bakterii, pierwotniaków i grzybów, tworzących tzw. podłoże lub błonę biologiczną. Ich obecność decyduje tu o rozkładzie materii organicznej w środowisku tlenowym i nieorganicznej w beztlenowym. Część materii organicznej zostaje albo rozłożona do związków nieorganicznych, albo wbudowana w ciała bakterii i innych organizmów, albo wraz ze szczątkami mikroorganizmów staje się osadem organicznym. Taki osad może zawierać chorobotwórcze bakterie i wirusy czy jaja pasożytów zwierzęcych. Poddaje się, więc go fermentacji bakteryjnej zachodzącej w temperaturze ponad 50 º C, która zabija wszystkie niepożądane organizmy. Osad taki staje się podobny do próchnicy i może być wykorzystywany jako nawóz o ile nie zawiera np. metali ciężkich.

  • Stare buki

    Buk, najpiękniejsze z drzew Puszczy Drawskiej, łatwo odróżnić od innych gatunków po charakterystycznej, srebrzystej, gładkiej korze i ciemnozielonych, błyszczących, delikatnie na brzegu owłosionych liściach.

    Charakterystyczne, trójgraniaste orzeszki, zwane bukwią, osadzone są w zdrewniałej okrywie pokrytej kolczastymi wyrostkami.

    Buk nie owocuje obficie co roku. Tak zwane lata nasienne zdarzają się co 5- 8 lat, będąc przeplatane tak zwanymi latami głuchymi, w których orzeszki bukowe są bardzo nieliczne.

    Orzeszki bukowe i powtarzające się periodycznie momenty ich obfitości są ważnym elementem funkcjonowania ekosystemu leśnego, stanowiąc ulubione źródło pokarmu dla dzików, gołębi siniaków i leśnych gryzoni. Orzeszki są jadalne także dla człowieka. Miejscowa ludność woli jednak zbierać je i sprzedawać leśnikom, którzy wyhodują z nich bukowe siewki.

    Buk jest ważnym gatunkiem lasotwórczym, tworząc praktycznie jednogatunkowe lasy- buczyny. W warunkach naturalnych lasy takie niepodzielnie dominowały na wszystkich żyźniejszych siedliskach Puszczy Drawskiej.

    Delikatna, wiosenna zieleń młodych liści bukowych i śpiew zamieszkujących bukowe lasy ptaków są nieodłącznymi elementami wiosny nad Drawą i Płociczną. Ciemne wnętrze bukowego lasu przynosi ochłodę w upalne, letnie dni. Złote i brązowe barwy jesiennego listowia buków, opadający z drzew „deszcz” bukowych orzeszków i żerujące w buczynach dziki składają się na obraz jesieni. Również zimą srebrne pnie buków, kontrastują z bielą śniegu, tworzą niepowtarzalny obraz.

    Buki w uroczysku Radęcin, dorastające do 47 m wysokości, to najwyższe drzewa tego gatunku znane na nizinach Polski. Lasy bukowe, a zwłaszcza bukowe starodrzewy, takie jak w Radęcinie osiągają zasobność ok. 800m3/ha, będąc pod tym względem najbogatszymi z nizinnych zbiorowisk leśnych.

    Najwyższe buki Puszczy Drawskiej rosną w uroczysku Radęcin. Do najgrubszych należą, rozgałęziające się na kilka pni, buk nad Drawą koło Bindugi Trzy Dęby (liczący 525 cm obwodu).

    Z bukiem związana jest specyficzna flora rosnących na jego korze porostów, mchów epifitycznych, oraz specyficzna i bogata fauna zasiedlających jego drewno owadów. Buczyny odznaczają się bogatą i ciekawą florą grzybów (lakówka ametystowa, twardzioszek czosnkowy, soplówka gałęzista, lakownica spłaszczona) i specyficzną fauną (muchołówka mała, gołąb siniak). 
  • Lasy łęgowe

    Typ lasu charakterystyczny dla zalewowych teras w dolinach rzecznych. Drzewostan buduje olsza czarna, czasem w domieszce występuje jesion. W  warstwie krzewów spotyka się czeremchę, czarną i czerwoną porzeczkę, trzmielinę a także wawrzynek wilczełyko. Runo budują gatunki typowe dla miejsc żyznych i wilgotnych, czasami z domieszką gatunków bagiennych. Regularnie występują tu takie gatunki jak: czartawa pospolita, kostrzewa olbrzymia, czyściec leśny, niecierpek pospolity, śledziennica skrętolistna, czerniec gronkowy  i inne.

    Łęgi olszowe rozwijają się na siedliskach związanych z ruchem wody. Są to przede wszystkim te miejsca, które są wiosna zalewane wodami rzecznymi, a przez cały rok pozostają w zasięgu wpływów rzeki. Specyficzna, źródliskowa forma łęgów, o runie bogatszym w rzeżuchę gorzką, skrzyp błotny, trędownik skrzydlasty i kozłek bzowy związana jest z wysiękami wód podziemnych. Mozaika łęgów z olsami tworzy tez lasy olszowe okalające niektóre jeziora.

    Wiele płatów łęgów olszowych w Puszczy Drawskiej to stosunkowo młode lasy, jakie rozwinęły się na dawnych łąkach w dolinach rzecznych w wyniku ich zalesienia albo samorzutnego zarośnięcia olszą. Takie laski charakteryzują się dużym udziałem gatunków łąkowych w runie. W zdegradowanych łęgach głównym składnikiem runa są pokrzywy i jeżyny.

  • Rola zadrzewień śródpolnych

    - Urozmaicenie bazy pokarmowej dla ptaków
    - Zwiększenie wodnej retencyjności środowiska przez ograniczenie parowania
    - Ograniczenie szybkiego przesychania gleb lekkich
    - Ochrona górnych odcinków biegu rzek (źródeł, mokradeł, jezior, itp- miejsc wpływów cieków)
    - Przeciwdziałanie wodnej erozji gleb
    - Ograniczenie wietrznej erozji gleb
    - Ochrona czystości wód powierzchniowych i gruntownych poprzez zapobieganie wypłukiwaniu z pól uprawnych nawozów mineralnych i pestycydów
    - Ochrona przed zanieczyszczeniami atmosferycznymi (gazy, płyny- pochodzące z zakładów przemysłowych, energetycznych, ferm, wysypisk, spalin samochodowych)
    - Zwiększenie ilości miejsc przebywania zwierząt
    - Zapobieganie tworzeniu się zasp śnieżnych na szlakach komunikacyjnych
    - Zwiększanie turystyczno- wypoczynkowej atrakcyjności terenu
    - Kształtowanie różnorodności biologicznej terenu

    Zadrzewienia, szczególnie z obfitym podszyciem krzewów, takich jak głóg, bez czarny, tarnina, należą do najkorzystniejszych miejsc pobytu ptaków. Stwarzają dogodne miejsca do gniazdowania i obserwacji oraz dostarczają pokarm. Pasy i kępy drzew są także miejsce występowania ssaków np; nietoperzy, ryjówek, łasic, jeży.

    Zadrzewienia, zwłaszcza usytuowane prostopadle do linii spływu, ograniczają migrację biogenów, pełniąc rolę specyficznych barier biogeochemicznych. Podobnie działają też liniowe płaty zbiorowisk okrajkowych. Pasy drzew w krajobrazie rolniczym silnie modyfikują też lokalne warunki mikroklimatyczne.

    Struktury liniowe, np. pasma zadrzewień, albo cieki wodne, bywają wykorzystywane jako szlaki migracji zwierząt, i jako trasy przenoszenia nasion roślin, stanowiąc dla pewnej grupy gatunków tzw. korytarze ekologiczne.

    Najczęściej zadrzewienia śródpolne budują: lipa drobnolistna, jarząb pospolity, grab zwyczajny, jesion wyniosły a z krzewów: róża pospolita, kutnerowata, sina i eliptyczna, dereń, głogi, tarnina, trzmielina.

Drukuj