Z cyklu Wirtualne spacery po DPN…

Szwedzkie szańce

Wędrując szlakami Drawieńskiego Parku Narodowego, w okolicach Sitnicy spotkamy pozostałości po fortyfikacjach zwanych ,,Szwedzkimi szańcami''. Chociaż już sama nazwa wskazuje na ich pochodzenie warto zapoznać się z historią tego miejsca. Jak się okazuje jest ona znacznie dłuższa niż wynika z „metryki” wystawionej na podstawie używanego dziś nazewnictwa.

Sama nazwa „Szwedzkie Szańce” używana jest bowiem w odniesieniu do kilkudziesięciu obiektów rozsianych po całej Polsce, zwłaszcza na Pomorzu Zachodnim i w Wielkopolsce czy Dolnym Śląsku. Wiąże się to z licznymi konfliktami zbrojnymi prowadzonymi przez Szwecję zarówno w wieku XVII (Wojna 30-letnia z lat 1618-1648, czy ,,Potop'' z lat 1655-1660), jak i XVIII (na przykład inwazja z roku 1702).

Szwedzkie szańce z okolic Sitnicy na terenie DPN prawdopodobnie powstały jednak znacznie wcześniej. W większości były średniowiecznymi grodziskami, które spotkać możemy również w innych miejscach Puszczy Drawskiej m.in. w Gudowie czy Żołędowie. Na terenie samego DPN średniowieczną metrykę mają (prawdopodobnie) te koło Drawnika i Sitnicy właśnie. Przypuszcza się, iż to niedaleko Sitnicy zostały wzniesione w czasach rządów Jana z Kostrzyna i służyć miały obronie brodu na Drawie, jak i kontroli żeglugi na rzece. Szańcom miała wtedy towarzyszyć fosa zasilana wodą z kanału oraz młyn. Szwedzi natomiast po raz pierwszy wykorzystali je prawdopodobnie zimą i wiosną 1627 roku, kiedy to po zajęciu Nowej Marchii zabezpieczali brody nad Drawą przed ewentualnym atakiem ze strony Polski. Latem tego samego roku wykorzystali je do przekroczenia Drawy podczas potyczki z Duńczykami pod Barnimiem. W tym też czasie szańce przybrały obecny kształt.

Jak widać fortyfikacje były i są stałym elementem krajobrazu terenu Puszczy Drawskiej. Zarówno te średniowieczne w postaci grodzisk oraz zamków, jak i te z wieku XVII czy XX. Pełniły te same rolę (obronną) nad Drawą, która odwiecznie była i pozostaje rzeką graniczną.