Apel do Turystów

Turysto, pomóż nam ograniczyć rozwój gatunków inwazyjnych i przyczyń się do ochrony rodzimych gatunków roślin!

Jeżeli myślisz, że nie masz na to wpływu – to się mylisz, bo masz!

Inwazyjny gatunek obcy rozprzestrzenia się naturalnie lub z udziałem człowieka i stanowi zagrożenie dla rodzimej flory. Konkuruje z gatunkami rodzimymi o miejsce, pokarm, wodę i z reguły z nimi wygrywa przyczyniając się do ich wyginięcia.

Gatunki inwazyjne stanowią drugie – zaraz po niszczeniu siedlisk – największe zagrożenie dla światowej bioróżnorodności. Inwazyjne gatunki roślin stanowią szczególny problem na obszarach chronionych, wypierając rodzime gatunki roślin, dla ochrony których utworzono te obszary (ze strony GIOŚ).

Opowiemy dziś o niecierpku drobnokwiatowym, posiadającym status rośliny inwazyjnej i ekspansywnej.

Ojczyzną niecierpka drobnokwiatowego jest Uzbekistan, Turkmenia, Kazachstan, Afganistan i Mongolia. Występuje tam głównie wzdłuż dolin rzecznych i strumieni. Na terenie obecnej Polski zanotowano go po raz pierwszy w 1850 r. w jednym z ogrodów botanicznych.

Obecnie jest powszechnie występującą rośliną. W miejscach w których się pojawia tworzy zwarte łany składające się z setek roślin.

Strategia niecierpka na rozwój i poszerzanie swojego terytorium polega na szybkiej adaptacji do warunków środowiska i na sposobie rozmnażania. Doskonale czuje się w miejscach tzw. „zaburzonych” czyli zmienionych przez człowieka. Mamy tu na myśli np. nowe miejsca koncentracji turystów (szlaki turystyczne, drogi, biwaki), luki w drzewostanie powstające na skutek np. prowadzenie prac leśnych, lokalną zmianę w środowisku spowodowaną np. wydeptywaniem brzegów rzeki.

Badanie dowodzą, że niecierpki rosnące przy ścieżce leśnej o wiele częściej wytwarzają w torebce nasiennej od 2 do 4 nasion, podczas gdy w naturalnym lesie – np. w łęgu, buczynie czy borze niecierpki najczęściej tworzą jedno nasiono, sporadycznie 2 do 4 (Chmura 2014). To oczywiście ma bezpośrednie przełożenie na ilość nowych roślin.

Interesujący jest także sam mechanizm rozsiewania się nasion. W dojrzałym owocu ciśnienie osmotyczne wynosi do 25 atmosfer. Silnie naprężone tkanki owocu w końcu pękają np. po dotknięciu przez zwierzę lub człowieka i nasiona wyrzucane są na znaczną odległość.

W Drawieński Parku Narodowym staramy się unikać prowokowania postępu ekspancji.

W związku z tym zwracamy się do Turystów z prośbą:

biwakowakujcie tylko w miejsach wyznaczonych: miejsca biwakowania Drawnik, Barnimie, Bogdanka, Sitnica, Pstrąg, Kamienna,

poza miejsami biwakowania, wychodździe z kajaka tylko w tzw. miejsce postoju dla kajakarzy oraz przy kładkach do przenoszenia kajaków. Miejsca postoju dla kajakarzy to: „Most Barnimie”, „Kładka Konotop” natomiast kładka do przenoszenia kajaków znajduje się przy „Grabowym Jarze” i elektrowni wodnej „Kamienna”
aby oddać kajak umawiajcie się w tzw. miejscach odbioru kajaków. DPN utworzył 3 miejsca: „Most Zatom”, „Most niskowodny” i „Korytnica”,
nie wysiadajcie z kajaków w innych miejscach ponieważ łączy się to z wydeptywaniem brzegów rzeki i narażaniem kolejnych obszarów Parku na pojawienie się niecierpka drobnokwiatowego,
nie schodźcie ze szlaków turystycznych, wędrujcie lub jeźdźcie rowerem tylko po wyznaczonych do tego celu trasach,
nie dotykajcie niecierpków aby nie prowokować ich rozsiewania się.

Poniżej dokumentacja fotograficzna z monitoringu niecierpka w DPN.

Fot. Niecierpek przy ścieżce do miejsca biwakowania Bogdanka

Fot. Na miejscu biwakowania Bogdanka niecierpek tworzy zwarte łany, innych roślin brak, a kiedyś kwitły tu zawilce…

Fot. Niecierpek w miejscu zdeptanym przez turystów- brzegu przy miejscu biwakowania Kamienna

Fot. Łan niecierpka przy drodze koła Podszkla

Fot. Zielone runo w perspektywie to… niecierpek, niestety

Fot. Miejsce biwakowania Sitnica – tu gdzie turyści wysiadają z kajaka dominuje niecierpek drobnokwiatowy

Tekst i zdjęcia Ewa Wnuk Gławdel (Sekcja Monitoringu DPN)

źródło:

- materiały z monitoringu niecierpka w DPN,

- projekt planu ochrony DPN (2013 r.),

- wikipedia.pl

- materiały z konferencji „Ochrona zbiorowisk grądowych na terenie obszaru ochrony siedlisk Ostoja Piska poprzez ograniczenie występowania czeremchy amerykańskiej”

Drukuj