Nasz serwis używa plików cookies, aby lepiej spełniać Państwa wymagania. Szczegółowe informacje o plikach cookies można znaleźć w naszej Polityce Prywatności. Kontynuując przeglądanie serwisu bez zmian ustawień przeglądarki akceptują Państwo zapisywanie plików cookies.

Polska wersja językowa Angielska wersja językowa Niemiecka wersja językowa

Widłaki w DPN - rośliny pod ochroną…

Dzięki dotacji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Szczecinie dokonaliśmy m.in. oceny stanu zachowania widłaków na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego.

Widłaki to niepozorne rośliny zielne, ale w przeszłości przypominały współczesne drzewa. Widłaki stanowią najstarszą przetrwałą do dzisiejszego dnia linię rozwojową roślin naczyniowych.

Ponad 300 milionów lat dominowały na Ziemi. Dzięki gorącemu i wilgotnemu klimatowi oraz atmosferze bogatej w dwutlenek węgla, nastąpił ich bujny rozwój. Przeważały  wtedy lasy bagienne złożone z ogromnych, blisko 40 metrowych widłaków, niewiele niższych skrzypów i paproci drzewiastych.  Lasy te dały początek dzisiejszym pokładom węgla kamiennego.  Czasem  w odłamkach węgla można znaleźć odciski tych prehistorycznych roślin.

Pod koniec karbonu  (karbon: 359-299 mln lat temu) doszło do zanikania takich lasów.

Z czasem drzewiaste widłaki przekształciły się w rośliny w niczym nie przypominające swoich przodków. Miejsce potężnych okazów zajęły podobne do tych, które spotkać można w lasach Drawieńskiego Parku Narodowego.

I tu zaczyna się nasz historia…

W Drawieńskim Parku Narodowym potwierdzono występowanie trzech gatunków: widłak jałowcowaty,  goździsty i spłaszczony zwany też widliczem. Są to rośliny runa leśnego. Mimo,  że posiadają niewielkie rozmiary, to trudno nie zwrócić na nie uwagi. Często mylone są z mchami choć z botanicznego punktu widzenia należą nie do mszaków lecz do tzw. paprotników (*).

Każdy z widłaków ma swoje ulubione środowisko, w którym rośnie mu się najlepiej. Widłaka goździstego i widlicza będziemy szukać  w suchych borach sosnowych i mieszanych, zaroślach, na wrzosowiskach. Widłaka jałowcowatego zobaczymy w runie brzezin bagiennych oraz na skraju torfowisk.

Widłaki nie wytwarzają nasion. Rozmnażają się poprzez  podział całej rośliny lub poprzez zarodniki. Na niektórych łodygach wytwarzają się od lipca do września tzw. kłoski zarodnionośne, w których mieszczą się bardzo drobne, żółtawe zarodniki.   

Widłaki wytwarzają wprawdzie olbrzymie ilości zarodników, ale rozwój rośliny z zarodnika trwa zwykle kilkanaście lat. W ciągu tak długiego czasu przeważająca część zarodników ginie. Jest  to jeden z powodów  dla którego widłaki są coraz rzadsze i znajdują się pod ochroną.

Monitoring widłaków przeprowadzony na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego  w 2023 r.  porównano z wynikami z 2016 i 2020 r.  

Badania wykazały, że populacje tych roślin są stabilne. Wynika to z dojrzałości borów, które te gatunki zasiedlają, braku zagrożeń utraty siedliska, braku zagrożeń antropogenicznych (spowodowanych działalnością człowieka) oraz braku ekstremalnych zjawisk pogodowych. Jednak pogarszające się prognozy klimatyczne (m.in. brak opadów, wzrost temperatury i susze hydrologiczne) mogą w przyszłości oddziaływać na badane gatunki.

W 2023 r. monitorowano nie tylko widłaki  ale również florę borową (m.in. gruszyczki, zimozioła północnego i pomocnika baldaszkowatego), siedliska Natura 2000 o charakterze łąkowym oraz florę kserotermiczną na Tragankowym Urwisku nad Drawą. Dokonano również oceny skuteczności dotychczasowej ochrony.

Wykonanie monitoringu i raportu z zadania „Monitoring siedlisk Natura 2000, flory borowej  i kserotermicznej”  dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska  i Gospodarki Wodnej w Szczecinie, www.wfos.szczecin.pl (nr umowy 2023D2174K).

*paprotniki to: paprocie, widłaki i skrzypy

Tekst i foto Ewa Wnuk Gławdel (Sekcja Monitoringu DPN)



Widłaki w DPN

  • Widłak spłaszczony, widlicz z kłosem.JPG
  • Siedlisko widłaków.JPG
  • Widłak goździsty.JPG
  • Widłak jałowcowaty2.JPG
  • Widłaki spłaszczone.JPG
  • Widłak goździsty z kłosem zarodnionośnym1.JPG
Drukuj
YouTube Facebook Instagram
Unia Europejska app app Bądź bezpieczny Park Dzieciom

Szukaj

Galeria

  • Gągoły, fot. Elżbieta Hołubczat
  • fot. Józef Borsuk
  • Łabędź niemy, fot. Marcin Bielatko
  • Stara Węgornia, fot. Marcin Bielatko
  • Rezerwat Radęcin, fot. Marcin Bielatko
  • Wydra, fot. Ł. Łukasik
  • Rzeka Drawa- Jesień, fot. Marcin Bielatko
  • Wyspa "Lech" na jez. Ostrowieckim, fot. Marcin Bielatko
  • Bielik, fot. Marcin Bielatko
  • Zimorodek, fot. Przemysław Wiśniewski

Newsletter

Będziemy informować Cię o nowościach w serwisie oraz ważnych wydarzeniach w Parku.

Kontakt

Drawieński Park Narodowy,
ul. Leśników 2, 73-220 Drawno,

tel.: (095) 768 20 51,

       (095) 768 20 52

fax: (095) 768 25 10

email: [email protected]